Sosyal Kaytarma Etkisi Nedir?
Sosyal kaytarma etkisi, bir grup içinde çalışırken bireylerin performanslarını düşürmesi ve sorumluluklarını başkalarına yüklemesi olarak tanımlanabilir. Bu etki, grup büyüklüğü arttıkça daha belirgin hale gelir. Sosyal kaytarma etkisi, bireylerin kendilerini daha az fark edilebilir ve değerlendirilebilir hissetmeleri, görevin önemini ve zorluğunu azaltmaları, grup içindeki adaletsizliğe ve eşitsizliğe tepki göstermeleri veya diğer grup üyelerinin kaytardığını algılamaları gibi nedenlerle ortaya çıkar.
Sosyal kaytarma etkisi ilk olarak Fransız tarım mühendisi Max Ringelmann tarafından 1913 yılında ip çekme deneyiyle gözlemlenmiştir. Ringelmann, bireylerin tek başlarına ip çekerken daha fazla güç harcadıklarını, ancak grup halinde ip çekerken performanslarının azaldığını bulmuştur. Ringelmann bu durumu koordinasyon ve motivasyon kaybına bağlamıştır. Daha sonraki araştırmalar ise sosyal kaytarma etkisinin motivasyon kaybından daha çok kaynaklandığını göstermiştir.
Sosyal kaytarma etkisini önlemek için bazı stratejiler uygulanabilir. Örneğin, grup üyelerinin bireysel katkılarını görünür kılmak, geribildirim vermek, ödül ve ceza sistemleri kurmak, grup üyelerinin birbirleriyle bağlantı kurmalarını sağlamak, grup üyelerinin görevlere ilgi duymalarını ve değer vermelerini artırmak sosyal kaytarma etkisini azaltabilir.
Sosyal kaytarma etkisi, hem bireysel hem de grup performansını olumsuz yönde etkileyen bir sosyal psikoloji fenomenidir. Bu etkiyi anlamak ve önlemek için grup çalışmalarında dikkatli olmak gerekir.
