Lindy Etkisi temel olarak, bir şey ne kadar eskiyse, gelecekte o kadar uzun süre var olacağı fikrine dayanır.
Lindy Etkisi, bir teknoloji veya bir fikir gibi bazı bozulmayan şeylerin gelecekteki yaşam beklentilerinin mevcut yaşlarıyla orantılı olduğu teorik bir olgudur. Bu nedenle Lindy Etkisi’ne göre, bir şeyin şu anda var olması veya kullanılması için hayatta kaldığı süre ne kadar uzunsa, kalan yaşam beklentisi de muhtemelen uzun olacaktır.
Uzun ömür; değişime, eskimeye veya rekabete karşı bir direnç ve gelecekte daha fazla var olma ihtimalini ifade eder. Matematiksel olarak, Lindy etkisi; Pareto olasılık dağılımını izleyen yaşam sürelerine karşılık gelir.
Bu teori adını, konseptin komedyenler tarafından gayri resmi olarak konuşulduğu ve geliştirildiği New York’ta bulunan ‘Lindy’s Deli’den alır; daha sonra matematikçiler ve istatistikçiler tarafından teorileştirilir. 1964 yılında Albert Goldman tarafından “Lindy’s Law” başlıklı makalede de ele alınır.
Lindy etkisi, “bozulmaz”, “kaçınılmaz bir son kullanma tarihi” olmayan ürünler için geçerlidir. Dolayısıyla insan ömrü için geçerli değildir: 70 yaşındaki bir insanın önümüzdeki 70 yıl içinde ölmesi çok muhtemeldir.
Nassim Nicholas Taleb, ‘Anti Kırılganlık’ kitabında Lindy Etkisi’ne atıfta bulunur; onu bozulmayan öğeler (bilgi, entelektüel üretim gibi) için şöyle bir tanım ile kullanır:
“Bir kitap kırk yıldır basılıyorsa, kırk yıl daha basılmasını bekleyebilirim. Ama asıl fark bu, eğer bir on yıl daha hayatta kalırsa, o zaman bir elli yıl daha basılması bekleniyor. Bu, basitçe, kural olarak, uzun süredir var olan şeylerin neden insanlar gibi “yaşlanmadığını”, tersine “yaşlandığını” söyler. Nesli tükenmeden geçen her yıl, ek yaşam beklentisini ikiye katlıyor. Bu biraz sağlamlığın bir göstergesidir. Bir öğenin sağlamlığı, ömrü ile orantılıdır!”
Shakespeare’in oyunu Macbeth’i ele alalım. 1606’da yazıldı, yani yaklaşık 400 yıldır var. Lindy Etkisi’ne göre, bir 400 yıl daha var olmasını bekleyebiliriz; ne kadar uzun süre hayatta kalırsa, gelecekte de o kadar uzun süre var olacak.
Lindy Etkisi, günümüzde de üzerine düşünülebilecek bir kavram; güncel ve bundan 10, 20 ve 50 yıl sonra da geçerli ve uygulanabilir olacak bilgiyi öğrenmek isteriz.
Zaman, anlam için doğal bir filtredir. Bir şey uzun zamandır etraftaysa, birçok yönden hala önemli olduğu anlamına gelir. Bu da, yararlı ve bilmeye değer olduğunun göstergesidir.
Lindy Etkisi’ni yeni ve anlamlı bilgiler öğrenme yolunda kullanabilmek için:
Günlük Haberlerden Kaçınmak: 24 saatlik haber döngüsü, refahınız için bir zehir olabilir. Neyin önemli neyin önemsiz olduğunu ayırt etmek zorlaşır.
Klasikleri Okumak: Bunlar binlerce yılın en iyi düşünürlerinin fikirleridir. Öğrendiklerinizin onlarca yıl sonra hala geçerli olacağından oldukça emin olabilirsiniz.
“İyi bir kitap ikinci okumada daha iyi olur. Tekrar okumaya değmeyen hiçbir kitap, okumaya değmez.” Taleb