Kırmızı sazan safsatası, bir tartışma sırasında konuyu değiştirerek karşı tarafın dikkatini dağıtmak için kullanılan bir mantık hatasıdır. Bu safsata, adını İngilizcede “red herring” olarak bilinen bir deyimden alır. Bu deyim, av köpeklerinin iz sürerken koku alma duyularını şaşırtmak için kullanılan kızarmış balık anlamına gelir.
Kırmızı sazan safsatasının amacı, tartışmanın asıl konusundan uzaklaşarak, daha kolay savunulabilecek veya karşı tarafın zayıf olduğu bir konuya geçmektir. Böylece, tartışmanın gerçek odak noktasını kaybetmek ve karşı tarafın argümanlarını çürütmek yerine, onları yanlış yönlendirmek mümkün olur.
Kırmızı sazan safsatasının örnekleri günlük hayatta sıkça karşılaşılan durumlardır. Örneğin, bir siyasetçi kendisine yöneltilen eleştiriye cevap vermek yerine, başka bir siyasetçiyi veya partiyi suçlayabilir. Ya da bir öğrenci ödevini yapmadığı için öğretmenine hesap vermek yerine, öğretmenin ders anlatımını veya sınıf ortamını eleştirebilir.
Kırmızı sazan safsatasını fark etmek ve önlemek için, tartışmanın ana konusunu belirlemek ve konudan sapmamak gerekir. Ayrıca, karşı tarafın sunduğu bilgilerin veya iddiaların konuyla ilgili olup olmadığını sorgulamak ve ilgisiz olanları reddetmek gerekir. Böylece, tartışmanın mantıklı ve dürüst bir şekilde yürütülmesi sağlanabilir.
