İkili Düşünme Sistemi Nedir?
Nobel Ödüllü Daniel Kahneman ve deneysel Psikolog Amos Tversky yaptıkları çalışmalarla beynimizde iki farklı sistemin iç içe çalıştığını ortaya koydular. Hızlı Düşünme Yöntemi, çok hızlı karar alan; Yavaş Düşünme Yöntemi ise verileri dikkatlice inceleyen, hesap kitap yapan ve çok daha yavaş çalışan bir sistem olma özelliği taşıyor. Bu iki sistemin ise becerileri çok farklı; karşılaştığımız durumlar hangisinin uzmanlık alanına giriyorsa o sistem devreye giriyor.,
Kahneman, teorisinin bağlamı olarak, bir bireyin her gün yaklaşık 35.000 karar verdiği tahminini ortaya koyuyor. Bu çözümlere ulaşmak için zihin ya “hızlı” ya da “yavaş” düşünmeye yöntemini izler.
Hızlı ve Yavaş Düşünme Yolu
Hızlı düşünme yolu çoğunlukla bilinçsizce çalışır ve mümkün olan en az bilişsel zorlama ile güvenilir kararlara ulaşmayı amaçlar.
Hızlı Düşünme Yolu
Hızlı düşünme yolu, geniş gözlemlere ve hızlı değerlendirme tekniklerine dayanırken, yavaş düşünme yolu belirli bir sorunun ayrıntılarını dikkatlice değerlendirmek ve mantıksal olarak bir çözüme ulaşmak için bilinçli, sürekli dikkat gerektirir.
Yeni biriyle tanıştığımızda, bir iş görüşmesi yaptığımızda, aniden veya stres altında karar vermemiz gerektiğinde hızlı düşünme yolu devrededir. Bizi düşmanlardan, tehlikelerden koruyan hızlı düşünme yoludur. Atalarımızdan devraldığımız bütün içgüdülerimiz hızlı düşünme yoluna ait özelliklerdir.
Yavaş Düşünme
Yavaş düşünme yolu ise analiz yapan, düşünen, yavaş, dikkatli ve zor karar veren bir sistemdir. Yavaş düşünme yolunun çalışması fazladan bir güç harcadığı için enerji tüketir ve bizi yorar. Zorlu kararları aldıktan sonra kendimizi bir savaştan çıkmışız gibi hissetmememiz, yavaş düşünme yolunun çalışması için harcadığımız yoğun enerji nedeniyledir.
Analiz yaptıktan sonra seçeneklerin değerlendirilmesi gerektiğinde hızlı düşünme yolu yerini yavaş düşünme yoluna bırakır. Bunun dışındaki bütün durumlarda hayatımızın neredeyse tamamını hızlı düşünme yolu yönetir. Günlük kararların hacmi göz önüne alındığında, problem çözmenin yaklaşık %98’inin hızlı düşünme yolunu kullanması şaşırtıcı değildir.
Bu nedenle, insan zihninin bu hızlı düşünme yolunu desteklemek için etkili, verimli buluşsal yöntemlerden oluşan bir araç kutusu geliştirmesi çok önemlidir.
İnsanın aklının nasıl çalıştığını; duyguların, sezgilerin ve mantığın hangi durumlarda hangi rolleri üstendiğini anlamak, hepimizi daha bilgili ve güçlü kılar. İnsan zihninin nasıl çalıştığını anlamak bize güç verir, neyin neden olduğuna dair fikir yürütmeye yardımcı olmaya alan açması anlamında önemlidir.
